Z archiwum Jezuitów

Interesującą historię ma w naszej parafii przedwojenna Willa Lubomirskich usytuowana przy ul. Narbutta 21, w której od 1982 roku mieści się Kuria Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego. Mieszkają w niej i pracują: o. Prowincjał, o. Socjusz Prowincjała, o. Ekonom Prowincji, o. Dyrektor Archiwum oraz Brat pomagający w administracji Prowincji. Znajdują się tu także biura, w których pracuje główna księgowa, szefowa sekretariatu i archiwistka. Na ostatnim piętrze willi mieszkają Siostry felicjanki pracujące w parafii.

Gdy w 1949 r. została erygowana parafia pod wezwaniem św. Szczepana, kaplicę parafialną urządzono właśnie w tej willi przystosowując do tego celu najpierw dwa pokoje, a od roku 1951 wszystkie pomieszczenia parteru. Latem msze święte i nabożeństwa odprawiano na werandzie, która znajdowała się od strony obecnego kościoła i jest teraz zabudowana. W kościele św. Szczepana, wybudowanym w ogrodzie Willi Lubomirskich i uroczyście konsekrowanym 11 listopada 2007 roku, zaczęto odprawiać msze św. już w roku 1999.

Willę przy ul. Narbutta 21, wybudowaną w 1926 roku, zapisała jezuitom w testamencie ostatnia przedwojenna właścicielka księżna Teresa Lubomirska (zm. 1948), której najstarszy syn, książę Henryk Lubomirski, wstąpił do zakonu w 1936 roku. W roku 1927 jego rodzice, Teresa i Kazimierz Lubomirscy, nabyli dom od inżyniera Mieczysława Dunin-Markiewicza, dyrektora generalnego Towarzystwa Handlowo-Przemysłowego TEHATE trudniącego się przemysłem naftowym i metalurgicznym. W tym domu o. Henryk wychował się i tu zrodziło się jego powołanie.

Po II wojnie światowej w willi rezydował Prymas Polski Kardynał August Hlond, gdyż siedziba prymasowska przy ul. Miodowej została zniszczona w 1944 roku. Pisał tu swoje homilie i przemówienia, przyjmował biskupów i wiernych. Aż do śmierci w październiku 1948 roku. Sekretariat prymasowski działał przy Narbutta 21 jeszcze do lutego 1949 roku.

Nowy Prymas, Kardynał Stefan Wyszyński, tak pisał w swoim pamiętniku pod datą 9 lutego 1949 roku:

Wracam do domu 14 lutego b.r. W międzyczasie sekretariat prymasowski będzie przeniesiony z ul. Narbutta na ul. Armii Wojska Polskiego 12. W domu przy ul. Narbutta powstaje parafia pod wezwaniem św. Szczepana Pierwszego Męczennika.

Po powrocie do Warszawy, dnia 14 lutego, napisał: "Wracam z ks. dr Baraniakiem do Warszawy. Zajeżdżamy wprost na Szucha. Dom jest niemal już urządzony, chociaż pracują jeszcze rzemieślnicy. Poświęcam dom Sercu Pana Jezusa, podobnie jak to było na Narbutta".

O. Wojciech Żmudziński SJ

 

 

     Dzień 11 listopada 2007 r. jest dniem konsekracji naszego kościoła, której w imieniu Ks. Arcybiskupa Metropolity dokonał Ks. Biskup Marian Duś. Na ten moment parafia św. Szczepana czekała 58 lat. Jest pierwszą parafią erygowaną przez Arcybiskupa (wówczas) Stefana Wyszyńskiego, gdy objął Archidiecezję Warszawską. Przez 50 lat nie mogliśmy otrzymać pozwolenia na budowę. Po roku 1989 problemem stała się jego lokalizacja. Przez te wszystkie lata nabożeństwa odbywały się w ciasnej kaplicy wygospodarowanej na parterze dawnej willi Lubomirskich, od roku 1936 należącej do Towarzystwa Jezusowego (Jezuitów). W końcu zdecydowaliśmy się na umiejscowienie kościoła na terenie zakonnym, między kaplicą a wybudowanym w latach 80-tych domem parafialnym. Przestrzeń wydawała się zbyt ciasna na kościół, ale zespół architektów (Państwo Wyszyńscy, Barbara Namedyńska i Krystyna Marszałek) trafili w przysłowiową 10-tkę dając projekt, który zaowocował świątynią wtopioną w otoczenie, kameralną i co najważniejsze, sprzyjającą modlitwie.

hist1      W marcu 1998 roku, przy ofiarnym udziale parafian, rozpoczęto budowę kościoła. O. Andrzej Kiełbowski sprowadził do budowy ekipę górali i nieustannie czuwał nad przebiegiem prac. W efekcie, gdy we wrześniu Ks. Prymas Kard. Józef Glemp dokonał poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego, kościół już "wyszedł z ziemi" i Mszę św. koncelebrowano w murach kościoła. We wrześniu 1998, na jubileusz 50-lecia Parafii kościół był "pod dachem". Jubileusz obchodzono w budującej się świątyni 19 września 1999 r. i od tego czasu regularnie sprawowano Eucharystię w kościele - najpierw tylko w niedzielę (w dzień powszedni w kaplicy). W Wielkim Poście roku 2000 kościół już był intensywnie wykorzystywany, choć cały czas trwały prace budowlane.

     Stopniowo przybywało wyposażenie decydujące o charakterze i klimacie kościoła. Pierwszym elementem mającym wpływ na klimat modlitwy był zabytkowy i piękny krucyfiks z Lubeki. W dniu 24 listopada 2000 roku krzyż został uroczyście zawieszony, odsłonięty i powitany w naszym kościele. Kolejnym elementem wystroju kościoła był obraz Jezusa Miłosiernego. Symetrycznie do obrazu Jezusa Miłosiernego umiejscowiony jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Jest to dzieło Pani Joanny Krwawicz-Garstka. Kopia obrazu jasnogórskiego jest malowana na desce, tej samej wielkości, co oryginał i jest możliwie wierną kopią obrazu. Obraz powstawał ponad rok. 15 października 2004 został w kościele umieszczony na stałe. W kościele znalazła również miejsce figura Matki Bożej autorstwa prof. Zemły, przez niego wymodelowana a wykuta w białym marmurze w pracowni Pana Pietrusińskiego. Figura naturalnej wielkości (170 cm) przedstawia Maryję po Zwiastowaniu. 

rek1

 

     Pierwszym elementem mającym wpływ na klimat modlitwy był zabytkowy i piękny krucyfiks z Lubeki. Był znany w Lubece jako łaskami słynący. Został ukryty gdy Lubeka przeszła na protestantyzm. Pobożny kupiec, Richard von der Hart, przesłał ten krucyfiks w darze swemu przyjacielowi, sekretarzowi królewskiemu do Gdańska, który w 1645 roku podarował krucyfiks jezuitom warszawskim. Do czasu II wojny światowej krucyfiks był w bocznej kaplicy kościoła Matki Bożej Łaskawej na warszawskiej Starówce. Ukryty i ocalony w czasie powstania, po wojnie przeczekał w kaplicy św. Andrzeja Boboli na Rakowieckiej a po odbudowie kościoła wrócił do Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej. 

    Gdy parafia św. Szczepana doczekała się kościoła i trzeba było zdecydować co będzie głównym akcentem w prezbiterium powstała wśród zaangażowanych parafian śmiała myśl, aby krzyż, który znajduje sie jezuickim Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej umieścić na centralnym miejscu w nowym, również jezuickim kościele, św. Szczepana. Myśl ta, wbrew obawom, spotkała się pierwotnie z akceptacją gospodarzy obydwu kościołów, później było trochę wahań, w końcu jednak w dniu 24 listopada 2000 roku krzyż został uroczyście zawieszony, odsłonięty i powitany w naszym kościele. Jest bardzo wymowny - kieruje oczy i serca ku Chrystusowi, który "wydał się za nas". Trudno przecenić rolę tego krzyża - daru Matki Bożej Łaskawej, w kształtowaniu życia duchowego naszych parafian.

    Parafia św. Szczepana, Pierwszego Męczennika została erygowana 2 marca 1949 r. przez ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego. Parafia powstała z części parafii św. Michała Archanioła, jedynej wówczas parafii na Mokotowie. W 1953 r. z części parafii św. Szczepana powstała parafia św. Andrzeja Boboli przy ul. Rakowieckiej. Już w 1949 r. parter domu zakonnego zaadaptowano na potrzeby kaplicy parafialnej. Kaplica mieszcząca 300 osób przez 50 lat służyła parafii. W okresie letnim urządzano nabożeństwa w przyległym ogrodzie. Msze św. sprawowano na werandzie. W kwietniu 1978 r. ówczesny proboszcz O. Feliks Dziadczyk SJ otrzymał zgodę na budowę pomieszczeń administracyjno-gospodarczych. W efekcie  w październiku 1981 r. oddano do użytku budynek przy ul. Melsztyńskiej 12. Umieszczono w nim salki katechetyczne, kancelarię parafialną, Duszpasterstwo Akademickie, kaplicę, bibliotekę i mieszkania dla jezuitów z zespołu parafialnego.


     W nowej rzeczywistości po upadku PRL-u znikł problem samego pozwolenia na budowę kościoła, ale nabrały ostrości problemy jego lokalizacji. Ostatecznie zdecydowano się na wybudowanie kościoła na posesji zakonnej pomiędzy domem Prowincjalnym Jezuitów a nowy domem parafialnym przy ul. Melsztyńskiej.

     Budowę nowej świątyni rozpoczęto 1 kwietnia 1998 r. 26 września w surowych murach kościoła (jeszcze bez stropu) kard. Józef Glemp przewodniczył Mszy św. koncelebrowanej i poświęcił kamień węgielny nowej świątyni p.w. św. Szczepana, Pierwszego Męczennika.

     Nabożeństwa jubileuszu 50-lecia parafii w dniu 19 września 1999 r. odbywały się już w nowym kościele (oddanym w stanie surowym). Od jubileuszu Msze św. niedzielne i świąteczne były sprawowane w kościele, natomiast w dni powszednie używano dawnej kaplicy przy ul. Narbutta 21. Wszystkie nabożeństwa przeniesiono do kościoła od rekolekcji wielkopostnych w kwietniu 2000 r. 24 listopada 2000 r. odbyła się intronizacja słynącego łaskami XVII – wiecznego krzyża, który przez ostatnie 40 lat wisiał w bocznej nawie kościoła Matki Bożej Łaskawej na Starym Mieście. Krzyż zajmuje centralne miejsce w prezbiterium kościoła.

     W następnych latach wybudowano wieże, zamontowano łuki w kościele, położono tynki, położono posadzkę, ustawiono stały kamienny ołtarz z płaskorzeźbą św. Szczepana, ambonę, chrzcielnicę, zamontowano nowe tabernakulum, wyposażono kościół w ławki, zrobiono kamienny portal wejściowy (trójkąt panteonu z głową kamienowanego naszego patrona, zawieszono Drogę Krzyżową. Większość wyposażenia kościoła jest autorstwa prof. Gustawa Zemły a prace wykonał Paweł Pietrusiński. Wyposażono też kościół  w kopię obrazu M B Częstochowskiej malowanej temperą wg. średniowiecznej technologii przez p. Joannę Krwawicz- Garstkę, a także obraz Jezusa Miłosiernego.

     Jesienią 2009 r. przygotowując się do obchodów 60-lecia parafii odbyły się Święte Misje o Krzyżu św. na zakończenie których ustawiono przed kościołem Krzyż Misyjny poświęcony przez ks. Abp. Metropolitę Warszawskiego Kazimierza Nycza.

Copyright © 2014. All Rights Reserved.